شاید خیلی از افراد با نام این دارو آشنا نباشند و بپرسند که پتیدین چیست؟ و حتی ممکن است بسیاری از آنها که با این دارو آشنایی دارند ندانند که عوارض مصرف و سومصرف این دارو تزریقی چه می‌تواند باشد. متأسفانه باید گفت که پتیدین علاوه بر خاصیت تسکین و کاهش درد، هنگام درد‌های شدید، در واقع یک ماده مخدر در دسته شبه تریاک‌ها قرار می‌گیرد که افراد پس از مدتی به مصرف آن عادت کرده و یا در اصطلاح به این ماده معتاد می‌شوند. در این مقاله فرصتی دست داده تا علاوه بر معرفی پتیدین، نحوه مصرف و عوارض آن به مبحث اعتیاد و نحوه ترک این ماده مخدر نیز بپردازیم.
آمپول پتیدین چیست؟
پتیدین یکی از محبوب‌ترین مسکن‌های قرن بیستم برای پزشکان بود که آن را برای بیماران با درد‌های متوسط تا حاد و غیرقابل تحمل تجویز می‌کردند. این دارو شبه تریاک ( روش ترک تریاک ) بوده و همین امر کاربردش را نشان می‌دهد. یعنی هم خاصیت تسکین درد دارد و هم اینکه مخدر و اعتیاد‌آور است. در این حد اعتیاد‌آور است که اگر در مصرف آن منطبق با تجویز پزشک پیش نروید نیازمند به ترک پتیدین خواهید بود.
برای دریافت مشاوره بر روی تصویر بالا کلیک نمایید.
پتیدین چیست؟
در آمریکا بیشتر با نام مپریدین شناخته شده و البته نام دیگرش دمرول است. این دارو تأثیر خوبی بر انتقال‌دهنده‌های دوپامین و نورآدرنالین دارد و همین امر سبب شده تا درد در زمان کمی تسکین پیدا کند. البته به این نکته هم باید اشاره کرد که در دهه‌های گذشته این دارو بسیار پرطرفدار بود و امروز جایگزین‌های دیگری در بازار است که هم عوارض کمتری نسبت به پتیدین دارند و هم اینکه عملکرد بهتر و قوی‌تری از خود نشان داده‌اند. بنابراین اگر خیلی نام این دارو را نمی‌شنوید چیز عجیبی نیست. اما باید زنگ هشدارتان روشن بماند زیرا پتیدین اعتیاد‌آور است.
موارد و نحوه مصرف پتیدین
اگر بخواهید بدانید که موارد مصرف پتیدین چیست؟ باید بگوییم همانطور که پیش‌تر عنوان کردیم یکی از موارد مصرف رایج پتیدین تسکین درد‌های متوسط تا حاد و شدید است. گاهی به عنوان آرام بخش پیش از جراحی به بیمار تزریق می‌شود، زیرا تا حد زیادی اضطراب و استرس وی را کنترل می‌کند. همچنین به عنوان یک کمک‌کننده بیهوشی در اتاق عمل از آن استفاده می‌شود.
پتیدین هم به صورت خوراکی و هم تزریق عضلانی برای بیماران به کار می‌رود. البته میزان مصرف با توجه به اینکه بیمار در چه گروه سنی قرار دارد متفاوت است. این میزان به اینکه دارو برای درد یا برای بیهوشی استفاده شود نیز بستگی دارد.
پتیدین دارویی نیست که آن را خودسرانه مصرف کنید. در مورد اعتیاد‌آور بودن آن بار‌ها هشدار داده شده و به همین خاطر حتماً باید یا به صورت بیمارستانی و در حین بستری استفاده شود و یا اینکه نحوه و میزان مصرف دقیقاً بر اساس نسخه و تجویز پزشک انجام پذیرد. هیچ گاه در مورد هیچ دارویی به صورت خودسرانه عمل نکنید.
قوانین ملاقات در کمپ ترک اعتیاد کدامند؟ در مقاله ی دیگری در این باره بخوانید.
عوارض آمپول پتیدین
- سرگیجه و سردرد
- هذیان و توهم
- خواب آلودگی
- گیجی
- احساس سرخوشی
- نوسانات خلق و خو
- اختلالات گوارشی
و…
این برخی از عوارض مصرف و تزریق آمپول پتیدین است. در صورتی که فرد بخواهد این حال سرخوشی را دوباره تجربه کرده و مقدار بیشتری از این دارو را مصرف کند به مرور به آن وابستگی پیدا خواهد کرد و کنار گذاشتن آن به این راحتی نخواهد بود و نیازمند پشت سر گذاشتن فرآیند ترک است. علاوه بر پتیدین قرص ها و داروهای زیادی وجود دارند که در علم پزشکی بسیار پر کاربردن اما در اثر زیاده روی باعث مشکلاتی خواهند شد نمونه ی دیگری از این موارد پرگابالین است برای کسب اطلاعات درباره این دارو و ترک پرگابالین مقاله مربوطه را مطالعه بفرمایید.
اوردوز با پتیدین
مصرف بیشتر از دوز تجویز شده توسط پزشک و یا مصرف خودسرانه بیشتر از حد معمول سبب اوردوز در مصرف‌کننده شده و این عارضه منجر به آسیب‌های جدی به دستگاه عصبی می‌شود. مواردی گزارش شده که در نهایت به مرگ منجر شده است.
تفاوت مورفین و پتیدین
تفاوت مورفین و پتیدین چیست؟ پتیدین قویتر است یا مرفین؟ این پرسشی است که مطرح می‌شود. حتما می‌دانید که مرفین چیست؟ با مقایسه‌ای که بین دو داروی مورفین و پتیدین انجام گرفت اینگونه بنظر می‌رسید که پتیدین کاهش درد بیشتر و وابستگی و اعتیاد‌آوری کمتری نسبت به مورفین داشته باشد. اما پس از مدتی عوارض شدید پتیدین نشان داد که مورفین همچنان اثرگذاری بیشتری و احتمال اعتیاد کمتری نسبت به پتیدین دارد.
چه کسانی نباید از پتیدین استفاده کنند؟
خانم‌های باردار در دوران بارداری ممنوعیت مصرف پتیدین دارند.
افرادی که مبتلا به آریتمی، فشارخون بالا یا دچار ضربه مغزی هستند نیز در استفاده از این دارو باید بسیار احتیاط کنند و یا بهتر است که داروی جایگزینی داشته باشند.
معمولاً بهتر است که افرادی با زمینه بیماری‌های روانی و اختلالات خلقی این دارو را مصرف نکنند و در صورتی که تحت درمان با داروهای اعصاب هستند حتماً با روانپزشک خود مشورت کنند.
افراد سالخورده در برابر عوارضی که این دارو از خود نشان می‌دهد حساس‌تر هستند و تزریق پتیدین در این گروه سنی باید با احتیاط انجام شود.
- حالت تهوع و استفراغ
- بی‌خوابی
- اضطراب
- مشکلات تنفسی
- هذیان
- تحریک‌پذیری بالا
- نوسانات خلق و خو
بهترین روش ترک پتیدین
ممکن است به هر دلیلی برخی افراد به سوء مصرف پتیدین دچار شوند. البته در داروهای این چنینی متأسفانه بیشترین افرادی که اعتیاد به آن پیدا می‌کنند از گروه کادر درمان و بیمارستانی هستند زیرا دسترسی آنها به این نوع دارو‌ها بیشتر است. اما به هر حال از آنجایی که استفاده معمول از این دارو عوارض دارد، سوء مصرف و اعتیاد به آن عوارض شدیدتر و ماندگارتری خواهد داشت. ترک پتیدین نیز نیازمند زمان و شرایطی است که باید توسط کلینیک یا کمپ‌های ترک اعتیاد فراهم گردد. در این نوع اعتیاد‌ها باید بیمار تحت نظر پزشک و متخصص، مشاور روانشناسی و حتی افراد ترک کرده با سابقه که در نقش مشاور ترک اعتیاد هستند، قرار بگیرد.
معمولاً از داروهای کمکی برای ترک اعتیاد این دارو استفاده می‌شود. همچنین سم زدایی نیز از دیگر روش‌های ترک پتیدین می‌باشد. علاوه بر بیمار باید با خانواده وی نیز در تعامل بود تا از لحاظ روانی آنها را برای پذیرش فرد بیمار و شرایط خاص وی آماده کرد. چنین فرآیندی تنها از کمپ ترک اعتیاد و کلینیک‌های تخصصی ترک اعتیاد بر می‌آید.
برای دریافت مشاوره بر روی تصویر بالا کلیک نمایید.
درود من سعید امدادی هستم. از سال 1382 در حوزه درمان اعتیاد فعالیت دارم و از سال 1389 به صورت حرفه و از طريق علمی و آکادمیک در این حوزه مشغول به آموزش، تسهیلگری، مشاوره، تدریس و انجام مداخلات روان درمانی هستم.
برخی از دستاوردهای من در این مسیر :
– عضویت در انجمن روانشناسان اعتیاد آمریکا(A.P.A)
– مشاور تخصصی اعتیاد
– عضو کنفدراسیون بین المللی مبارزه با مواد و سوء مصرف دارو
– موسس، نماینده و مدیر عامل انجمن هفت وادی هوشیاری
– روانشناس و روان درمانگر
– رئیس هیئت مدیره مدیر عامل و صاحب امتیاز مرکز درمان اعتیاد زندگی، پاکی هوشیاری